وضعیت زبان فارسی در یونان

معرفی کشور یونان:
یونان، کشوری قرار گرفته در جنوب شرقی قاره‌ی اروپا و جنوب شبه جزیره‌ی بالکان است. این سرزمین که به مهد تمدن غرب و زادگاه دموکراسی، بازی‌های هیجان‌انگیز المپیک، سیاست و فلاسفه شهرت دارد، با جاذبه‌های گردشگری طبیعی و آثار تاریخی جالب و شگفت‌انگیز، به یکی از اصلی‌ترین مقاصد گردشگری توریست‌های سراسر جهان، تبدیل شده است.

یونان از شمال با کشور آلبانی، مقدونیه و بلغارستان و از شرق با ترکیه هم‌مرز است. جالب است بدانید که سرزمین اصلی یونان، از غرب با فاصله‌ی کمی از دریای یونان واقع شده و از شرق و جنوب توسط دریای‌ اژه محدود شده است. همچنین این کشور در محل اتصال سه قاره‌ی آفریقا، اروپا و آسیا قرار دارد. مردم این کشور برای معاملات خود از واحد پول یورو (€) استفاده می‌کنند و زبان ‌آنها یونانی است. یونان با مساحتی حدود ۱۳۲ هزار کیلومتر مربع، جمعیتی بیش از ۱۰ میلیون را در خود جای داده است. این سرزمین از یک شبه‌جزیره و بیش از ۳ هزار جزیره‌ی مختلف تشکیل می‌شود. ۳۰۰ جزیره در این کشور مسکونی و بقیه خالی از سکنه هستند.آتن، پایتخت یونان محسوب می‌شود و پس از آتن شهرهای تسالونیکی، پاتراس و هراکلیون از بزرگ‌ترین شهرهای این کشور هستند. طبق آمار، بیش از ۹۸ درصد از مردم یونان پیرو مذهب ارتدوکس به شمار می‌روند و ۲ درصد باقی‌مانده نیز به ادیان دیگر گرایش دارند. حکومت یونان از نوع جمهوری است. نخست وزیر، در راس دولت و رئیس جمهور، در راس کشور قرار می‌گیرند. 

تاریخچه زبان فارسی: 
در سال های پس از استقلال یونان، در نیمۀ دوم قرن نوزدهم به سال 1859 یونانیان به ادبیات فارسی توجه نشان دادند. مهم ترین اثر فارسی که یونانیان ترجمه کرده اند، آثار سعدی است که در سال 1859 منتخبی از آثار این شاعر به صورت مجموعه ای بدون نام مترجم، در آتن به چاپ رسیده که از این کتاب، نسخه ای در کتابخانۀ ملی آتن وجود دارد. در سال 1871 کتاب «گلستان» سعدی به زبان یونانی توسط شخصی به نام پلی اندرونیاویس ترجمه گردید. این اثر در استانبول به چاپ رسید. در سال 1923 ترجمۀ دیگری از «گلستان» سعدی به زبان یونانی توسط س. تریکوگلیدیس منتشر گردید؛ و بالاخره آنکه در سال 1366 ترجمۀ دیگری از گلستان سعدی به زبان یونانی انتشار یافت. منتخبی از غزل های خواجه شمس الدین حافظ شیرازی در سال های اخیر در یونان به زبان یونانی ترجمه و منتشر گردیده است. همچنین در سال 1254 هجری قمری، ترجمۀ کتاب «کلیله و دمنه» به زبان یونانی در قاهره به انجام رسید. از سال 1900 تا 1919 دو ترجمه از رباعیات خیام توسط س.هاتار و س اسکیپس در آتن به چاپ رسید که تاریخ هیچکدام از این دو ترجمه به طور مشخص قید نشده است. در سال 1919 ترجمۀ کامل رباعیات خیام به یونانی توسط کنستانتین س. کاچیمبالیس در آتن منتشر شد. در سال 1921 کتاب «شعر حماسی ایران» تألیف ن.موسکنوپولوس در اسکندریه به زبان یونانی چاپ و منتشر گردید.
    بررسی های به عمل آمده حکایت از آن دارد که فهرستی از کتاب های یونانی ترجمه شده به فارسی در دسترس نیست ولی با این همه باید گفت که بسیاری از اشعار شاعران و ادیبان نامی یونان به فارسی ترجمه شده است و آثار سترگ ادبی یونان برای بسیاری از ایرانیان آشناست. افزون بر این، آثار برخی نویسندگان کلاسیک مانند هومر و سوفکل و آثار شاعران و نویسندگان نامداری چون ریتسوس و کانتزاکیس نیز به فارسی ترجمه شده است.  
    قبل از پیروزی انقلاب اسلامی هیچگونه کلاس آموزش زبان فارسی در کشور یونان وجود نداشته است. پس از پیروزی انقلاب و با تلاش رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در آتن، در مرداد ماه سال 1370 برنامۀ مبادلات فرهنگی بین دو کشور برای مدت سی سال در سی و پنج ماده به امضا رسید. در مادۀ 4 این برنامه، آموش زبان فارسی پیش بینی شده بود. از طرف ایران، تأسیس کرسی زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه های یونان پیشنهاد گردید. طرف یونانی هم جهت تدریس زبان یونانی در دانشگاه های ایران، اظهار علاقه نمود. به همین منظور، طرف یونانی، اعلام کرد که بخش عمومی فرهنگ و زبان های خارجی از ماه نوامبر1990 در دانشگاه آتن تأسیس گردیده و تدریس زبان فارسی در چهارچوب این برنامه می تواند به اجرا درآید. در سال 1370 کلاس آموزش زبان فارسی برای کودکان و نوجوانان در محل رایزنی فرهنگی افتتاح شد که تشکیل این کلاس به تقاضا و درخواست ایرانیانی بود که با یونانیان ازدواج کرده و دارای فرزندانی هستند. 
    دانشگاه آتن در تاریخ 30/4/71 ایجاد کرسی زبان و ادبیات فارسی که در مادۀ 4 برنامۀ مبادلات فرهنگی پیش بینی شده بود، در دستور کار شورای تصمیم گیری دانشگاه قرار داد. در این سال توافق گردید که زبان و ادبیات فارسی به عنوان واحد اختیاری 
در برنامه های دانشگاه آتن گنجانده شود تا زمینه های ایجاد کرسی فارسی در مقطع لیسانس فراهم شود. این پیشنهاد از سوی دانشگاه پذیرفته شد. دانشکدۀ ادبیات دانشگاه آتن و رئیس بخش عمومی فرهنگ و زبان های خارجی آن در تاریخ 26/6/71 موافقت خود را با برپایی آموزش زبان فارسی در این بخش اعلام کردند و پس از آن، موافقت گردید که از مهر ماه 1371 آموزش زبان فارسی با تعداد 15 نفر دانشجو در این دانشگاه آغاز شود. 
    پس از دانشگاه آتن، دانشگاه تسالونیک در تاریخ 13/8/71 موضوع ایجاد کرسی های زبان فارسی را در دستور کار خود قرار داد و مقرر گردید از سال 1372 آموزش زبان و ادبیات فارسی به عنوان یک واحد اختیاری درسی در برنامۀ دانشگاه گنجانده شود. در آبان ماه 1371 آموزش زبان فارسی با تعداد 50 نفر در دو کلاس در دانشگاه تسالونیک آغاز گردید. این کلاس ها فقط جنبۀ آموزشی داشته و هیچگونه اعتبار درسی نداشتند. البته در مهر ماه سال 1371 نیز کلاس های آموزش زبان فارسی در محل رایزنی فرهنگی به تعداد 15 نفر در دو سطح آغاز به کار کرد. در سال 1372 دورۀ جدید کلاس های آموزش زبان فارسی آغاز به کار کرد. این دوره شامل سه کلاس در محل رایزنی فرهنگی در سه مقطع بود که مجموعا 25 دانشجو در این کلاس ها ثبت نام کردند. دو کلاس در دو مقطع با همکاری دانشگاه آتن در مرکز آموزش زبان های خارجی برپا شد که در آن مجموعا 15 نفر دانشجو بودند و دو کلاس دیگر با همکاری دانشگاه ارسطوی تسالونیک در محل دانشگاه با 30 دانشجو تشکیل شد. در سال 1374 موضوع آموزش زبان فارسی یکی از محورهای اصلی فعالیت های رایزنی فرهنگی قرار گرفت و برنامه ریزی های دقیقی برای تأمین منابع درسی مناسب و کمک آموزشی و معلمان این کلاس ها انجام گرفت.
     از آن سال تاکنون، کلاس های آموزش زبان فارسی توسط نمایندگی فرهنگی ج.ا.ایران در آتن برگزار می شود. البته در زمان هایی، این کلاس ها تعطیل و یا با حداقل دانشجو به کار خود ادامه دادند.  طوری که در گذشته، نمایندگی با 6 الی 7 دانشجو کلاس هایی را تشکیل می داد. اما از نیمه سال 95 با بهره گیری از متد های روز جذب فراگیر و برنامه ریزی دقیق در زمینه های مختلف آموزشی، امروز این نمایندگی در حدود 150 فراگیر زبان فارسی دارد که هر ساله بالای 100 متقاضی برای ثبت نام در این کلاس ها به صورت الکترونیکی فرم های خود را ارسال می کنند. لازم به ذکر است که این نمایندگی ویدیو های آموزش زبان فارسی را تولید نموده و ثبت نام کلاس های زبان فارسی به صورت کاملا الکترونیکی و از طریق سایت این نمایندگی صورت می گیرد.

مراکز، مدارس و کرسی های آموزش زبان و ادبیات فارسی :

مراکز:
   -  رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آتن

مراکز دانشگاهی:  
1-    دانشگاه پانتئون آتن
2-    دانشگاه ارسطو تسالونیک
3-    دانشگاه ایونی

اسناد و قراردادهای همکاری: 
1-    تفاهم نامه جامع همکاری‌های علمی ـ فرهنگی میان رایزنی فرهنگی ج.ا.ایران در آتن و دانشگاه ارسطو تسالونیک
2-    تفاهم نامه راه اندازی دوره های آموزش زبان فارسی بین رایزنی فرهنگی سفارت ج.ا.ایران در یونان و موسسه آموزش زبان های خارجی فرهنگ واقع در شهر تسالونیکی دومین شهر بزرگ یونان

مشاهیر ادبی: 
    - اونگلوس ونتیس