زیراندازها و بافت ها
یکی از صنایع مهم ایران، قالی بافی است که تکه های کوچک الیاف که جنس آنها از مرینوس، کرک، پشم و ابریشم پرتاب میباشد به دور تارهای موازی که جنس آنها پنبه، پشم و یا ابریشم کم تاب است، گره زده می شود. نقوش مورد استفاده در قالی عبارت است از اسلیمی، ختایی و نقوش هندسی. از جمله طرح هایی که در قالی های ایرانی رواج دارد می توان به نقشه درختی، خشتی، باغی، گل فرنگ، ماهی درهم، محرابی، محرمات، ایلیاتی، تلفیقی، گلدانی و ... اشاره کرد.
قالیچه قشقایی،فارس، سرحد چهاردانگه
گبه
گبه نوعی زیر انداز است که در قسمت های جنوب و مرکز کشور و بیشتر در ایل قشقایی با فته می شود. بافت آن شبیه به بافت قالی است و تفاوت آن در پودهای نازک کمتر، تعداد گره های کمتر در هر واحد، پرز بلندتر، رنگ و ابعاد متفاوت آن نسبت به قالی است. اکثر گبه ها به صورت ذهنی بافته می شوند. امروزه گبه به خاطر نقوش ساده، رنگ های خاص و تطابق با سلایق مردم امروزی بسیار مورد توجه قرار گرفته و طرفداران زیادی دارد.
گلیم گبه قشقایی، فارس، سرحد
گلیم و جاجیم
جاجیم بافت های از پشم تابیدۀ الوان است که عرض آن معمولاً حدود 20 تا 35 سانتی متر است. گاهی از نخ پنبه ای برای پود نازک آن استفاده می شود. جاجیم، سنتی ترین روش بافندگی را دارد و در بافت آن باید ظرافت و دقت لازم را رعایت نمود. طرح هایی که در جاجیم مورد استفاده قرار می گیرد، طرح های راه راه، لوزی و الوان هستند که در قدیم آنها را روی کرسی می انداختند.
گلیم پادری، کهکیلویه و بویر احمد، گچساران
نمد
نمد، زیراندازی است که بدون استفاده از دار تولید می شود. مواد اولیۀ مورد استفاده در نمد، پشم بهارۀ گوسفند با الیاف بلند و رنگ های مختلف است. استان مازندران، گلستان، چهارمحال و بختیاری، سمنان از مهمترین مراکز تولید نمد هستند.
نمد، مازندران، جواهر ده