نیازمند یکپارچه‌سازی آموزش زبان فارسی هستیم

به گزارش روابط عمومی بنیاد سعدی، در پایان با جمع بندی پنل‌های برگزار شده و آن چه گفته شد، داوود پورمظفری، مدیر مرکز آزفا دانشگاه شهید چمران اهواز به نمایندگی از مدیران مراکز آزفای دانشگاه‌ها به غلامعلی حداد عادل گفت: شما به عنوان رئیس بنیاد سعدی ناظر بر فعالیت‌های مراکز آزفا هستید و بنیاد جایگاهی قانونی در این زمینه دارد و جنابعالی رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی نیز هستید و در آنجا نیز فعالیت‌هایی دارید که در پیوند با زبان فارسی است. همچنین، شما عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی هستید. ما این انتظار را داریم که این چند مطالبه با همت شما طرح شود و نشست‌هایی که جای طرح آن هست، سامان بگیرد.
پورمظفری با اشاره به مشکلات استادان در زمینه آموزش زبان فارسی تشریح کرد: یکی از مشکلاتی که نه تنها بر مدیران مراکز آزفا بلکه بر کیفیت آموزش زبان فارسی نیز تأثیر گذاشته، وضع نامناسب مدرسان از حیث شغلی است. این‌ مدرسان حق‌التدریس بسیار ناچیزی دریافت می‌کنند. به طور معمول نیز دانشگاه‌ها محدودیت‌هایی را برای اینکه تدریس مناسبی ارائه ندهند یا به هر حال در این زمینه همکاری نکنند، مطرح می‌کنند. این‌ها حق بیمه‌ای ندارند و برخی از آن‌ها بیش از ۱۰ سال سابقه تدریس در مراکز آزفا دارند، اما هیچ چشم‌انداز و پشتوانه‌ای برای تلاش‌های خود ندارند.
عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز یادآوری کرد: اگر در جایی که فعالیت اصلی‌اش آموزش است، مدرس امنیت خاطر و آسایش نداشته باشد، انتظار کیفیت نمی‌توان داشت. این موضوع باید به صورت جدی دنبال شود. ما بارها در نشست‌های مختلف وزارت علوم به عنوان نمایندگان مدرسان مطرح کرده‌ایم، اما تا به حال این صدا شنیده نشده و امیدواریم که از بیان شیوا و مؤثر شما شنیده شود.
او با اشاره به موانع دیگر در زمینه آموزش زبان فارسی گفت: دانشجویان بین‌المللی گاه به دلایل مختلف نیاز پیدا می‌کنند که در بین مراکز دانشگاهی جابه‌جا شوند. در مراکز آزفا ممکن است به عنوان مثال، یک بخش در سطح مقدماتی دوره‌ای را بگذرانند و ادامه آن را در مرکز دیگری دنبال کنند. اگر این امکان وجود داشته باشد که سامانه‌ای طراحی شود تا سوابق آموزش زبان فارسی آن‌ها تجمیع شده و به سطح بسندگی برسند، می‌تواند بسیاری از مشکلات زبان مراکز را حل کند. چنین چیزی باید به صورت یکپارچه و با مدیریت سازمان امور دانشجویان یا یک دستگاه متولی انجام شود تا بتوان آن‌ها را پایش و ارزیابی کرد.
پورمظفری افزود: یکی دیگر از موارد مورد تقاضای همکاران در مراکز آزفای دانشگاه‌ها این است که در قالب مهارت یا تعداد ساعات آموزشی به چه میزان باید آموزش داده شود و چگونه قرار است این بسندگی احراز شود و با چه آزمونی انجام شود که اکنون در این زمینه سردرگمی وجود دارد.
عضو هیأت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز عنوان کرد: نیازمند یکپارچه‌سازی و تدوین سیاست‌ها در زمینه آموزش زبان فارسی هستیم که به نظر می‌رسد در شورای عالی انقلاب فرهنگی یا دستگاه ناظری مانند بنیاد سعدی، باید برای این مسأله تکلیف مشخص شود تا همه بدانند باید چه کار انجام دهند و چگونه راهبردهای آموزشی خود را به انتها برسانند.
او با بیان اینکه هیچ تشکل صنفی برای مراکز آزفا وجود ندارد، افزود: اگر امکان‌پذیر باشد، با مدیریت بنیاد سعدی یک تشکل صنفی برای فعالان آموزش زبان فارسی طراحی شود تا صحبت‌هایشان جمع‌آوری و شنیده شود و بر اساس آن‌ اگر نیاز به وضع قوانین بالادستی باشد، حقوقشان نیز دیده شود، فکر می‌کنم می‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات باشد.
او ادامه داد: اکنون همه به صورت پراکنده مسائل خود را در جلسات مختلف مطرح می‌کنند، اما هیچ کس متولی نیست که بگوید شنیدم و آن را دنبال می‌کنم. شاید یک تشکل صنفی با یک جایگاه و وضعیت مشخص بتواند بهتر این صداها را به گوش مسئولان برساند.

مدیر مرکز آزفای دانشگاه شهید چمران اهواز خطاب به رئیس بنیاد سعدی با بیان اینکه پیشنهاد شما برای ایجاد هماهنگی و هم‌افزایی میان مراکز آموزش زبان فارسی و ایران‌شناسی در خارج از کشور می‌تواند تأثیرات مثبتی بر توسعه زبان و فرهنگ فارسی داشته باشد، افزود: با توجه به افزایش تعداد مراکز آزفا و همچنین وجود کرسی‌های زبان فارسی در دانشگاه‌های مختلف دنیا، این امکان وجود دارد که از ظرفیت‌های موجود به بهترین نحو استفاده شود.
پورمظفری با ارائه پیشنهاد‌هایی خاطرنشان کرد: ایجاد یک شبکه همکاری میان این مراکز می‌تواند به تبادل تجربیات، منابع آموزشی و حتی برگزاری دوره‌های آموزشی مشترک منجر شود. به عنوان مثال، هر مرکز آزفا می‌تواند به یکی از کرسی‌های زبان فارسی کمک کند و این همکاری شامل ارائه دوره‌های برخط، تولید محتواهای آموزشی و برگزاری وبینارهای تخصصی است. 
او ادامه داد: انتشار همزمان نتایج پژوهش‌ها در این زمینه می‌تواند به تصمیم‌گیری‌های کلان و سیاست‌گذاری‌های مؤثر در حوزه زبان و فرهنگ فارسی کمک کند. این نتایج می‌توانند به عنوان داده‌های معتبر برای ارزیابی وضعیت آموزش زبان فارسی در کشورهای مختلف استفاده شود و به سیاست‌گذاران کمک کنند تا برنامه‌ها و استراتژی‌های مناسبی را تدوین کنند.
پورمظفری در پایان صحبت‌های خود گفت: بنیاد سعدی می‌تواند با ایجاد یک سکوی مجازی مشترک برای گردآوری اطلاعات، تبادل نظرات و تجربیات و همچنین تسهیل ارتباطات بین مراکز مختلف آموزش زبان فارسی، نقش مهمی در این زمینه ایفا کند. این اقدامات نه تنها به بهبود کیفیت آموزش زبان فارسی کمک خواهد کرد، بلکه می‌تواند به افزایش شناخت جهانیان از فرهنگ و تاریخ ایران نیز منجر شود.
در ادامه جلسه گردهمایی موسسه‌های فعال در زمینه آموزش زبان فارسی غلامعلی حداد عادل، رئیس بنیاد سعدی با بیان اینکه ارائه توضیحاتی درباره صحبت‌های آقای پورمظفری لازم است، گفت: بیشتر مطالبی که ایشان مطرح کردند، از یک منظر به ما مربوط نیست و از منظر دیگر به ما مربوط می‌شود. به عنوان مثال، دخالت در امور دانشگاه‌ها به ما مربوط نیست و در جایگاهی نیستیم که بخواهیم مشکلات معلمان دانشگاه را حل کنیم و این اختیار را نداریم، اما به یک معنا این مشکلات به ما مربوط می‌شود؛ از این جهت که اگر این مسائل درست نشود و سامان نگیرد، مشکلاتی به وجود خواهد آمد و زحمات ما به هدر می‌رود.  

رئیس بنیاد سعدی با اشاره به اینکه ما می‌توانیم روی مسائل آموزشی کار کنیم، افزود: اینکه کتاب‌ها مناسب هستند و چه کار کنیم تا موفق‌تر باشیم، اهمیت دارد. اینکه چه کار کنیم تا بازدهی و بهره‌وری در آموزش زبان فارسی برای ۱۰۰ هزار دانشجوی خارجی افزایش یابد نیز مهم است. 

حداد عادل افزود: اگر کاری کنیم که دانشجو زمان کمتری برای یادگیری زبان فارسی صرف کند، این یک صرفه‌جویی بزرگ خواهد بود. در حال حاضر در قم، جامعه المصطفی چنین کاری می‌کند. آن‌ها مثل ما درس‌های دانشگاهی نخوانده‌اند، ولی طلبه‌هایی از جاهایی می‌آورند که نامش را هم نشنیده‌ایم و شش ماه به این طلبه درس می‌دهند. بعد می‌رود سر کلاس استاد، و زبان فارسی را می‌فهمد و سپس پایان‌نامه‌اش را به زبان فارسی می‌نویسد. هیچ گله‌مندی هم از کسی ندارد که بگوید در ابتدای کار به زبان انگلیسی یا عربی به من درس بدهید.

او تأکید کرد: باید به سمت این برویم که کتاب‌ها و روش‌های آموزشی‌مان هر چه بیشتر فنی شود و این جزو وظیفه ذاتی بنیاد سعدی است. 

رئیس بنیاد سعدی با اشاره‌ به متخصصان آزفا افزود: تصور می‌کنم مرکزی برای اینکه بخشی از مسائل شما مطرح شود، وجود دارد به نام «انجمن آموزش کاوی زبان فارسی» و آنجا نیز درخواست‌های شما را جمع‌آوری، منتقل و پیگیری می‌کند؛ زیرا آن‌ها نیز جایگاه قانونی دارند. به هر حال، دفتر مرکزی این انجمن خوشبختانه در بنیاد سعدی است و دوستان اینجا جمع می‌شوند. شما می‌توانید با آنجا مکاتبه کنید و شاید آن انجمن صنفی که مورد نظرتان است، بتواند به شکلی به همین انجمن وصل شود تا دیگر دو انجمن تشکیل نشود.

حداد عادل افزود: باید با مدرسان آموزش زبان فارسی توافق کنیم که هر کسی، بدون توجه به کلاسی که در آن درس می‌دهد، مشخص کند که در چه سطحی قرار دارد. همچنین، به دانشی که بر اساس آن‌ مدرکی ارائه می‌دهید، باید اشاره کنید که در سطح مشخصی از آن علائم اختصاری که مربوط به پایه‌های آموزشی است، درس خوانده و نمره‌اش این بوده است. در آنجا نوشته شده که می‌توانید به کلاس پایه بالاتر بروید. فکر می‌کنم تنها راه این است که به این نکته توجه کنیم و ما اصولش را تدوین کرده‌ایم و حاضریم پیگیری کنیم.

او با اشاره به مشکلات دانش‌آموزان دو زبانه بیان کرد: مشکلات دانش آموزان دو زبانه یک مشکل جدی است، اما این کار را باید وزارت آموزش و پرورش انجام دهد. خوزستان این مشکل را در رابطه با عرب‌زبان‌ها دارد، اما به هر حال مسائل صنفی شما مسائل ماست.

رئیس بنیاد سعدی با اشاره به اینکه صد هزار دانشجوی خارجی در کشور ما حضور دارند، یادآوری کرد: این یک میدان امتحان برای ماست؛ این دانشجو به کشور خودش بر‌می‌گردد و بر اساس مدیریت ما تصویر از کشورمان به نزدیکان خود ارائه می‌کند. اگر با این دانش بد رفتار کنیم، خارجی می‌گوید ایرانی‌ها این‌گونه‌اند. خوب رفتار کنیم، نیز تصویری بهتر در ذهنش شکل می‌گیرد و  آن را برای دیگران تعریف می‌کند. در هر حال باید به فکر بهبود کیفیت کار خودمان باشیم. 

او با ارائه یک پیشنهاد در پایان گفت: پیشنهادم این است کاری کنیم که ارتباط ما با این مجموعه محدود به سالی یک بار نباشد. من اکنون راه حلی فوری برای این مطلب ندارم و از معاونان محترم بنیاد خواهش می‌کنم این را در دستور کار جلسات هیأت رئیسه بنیاد قرار دهند تا خودشان فکر کنند و ما بنشینیم مشورت کنیم و ببینیم چطور می‌توانیم یک ارتباط مستمر با مدیران مراکز آزفا داشته باشیم.

حداد عادل در ادامه تأکید کرد: موضوع آموزش زبان فارسی به خارجی‌ها را جدی بگیرید که آورده اقتصادی و فرهنگی دارد.

او در پایان با تجلیل از امیر زندمقدم، معاون پیشین آموزش و پژوهش بنیاد سعدی برای احمد رمضانی، معاون جدید این بنیاد آرزوی موفقیت کرد و با ابراز امیدواری نسبت به جلب اعتماد دوستداران زبان فارسی در جهان گفت: امیدوارم کار من و همکارانم در حدی باشد که اعتماد شما را به این مؤسسه جلب کند. 

یازدهمین گردهمایی  موسسه ها و نهاد های فعال در حوزه آموزش زبان فارسی  در جهان، در روز یکشنبه 11 خرداد ماه با حضور مسئولان بنیاد سعدی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و مدیران مراکز آزفای دانشگاه ها و سایر موسسات فعال کشور در حوزه آموزش زبان فارسی برگزار شد.