رونمایی از کتاب «بزرگان زبان و ادبیات پارسی در جهان عرب»

کتاب «بزرگان زبان و ادبیات پارسی در جهان عرب» در سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران رونمایی شد.

به گزارش روابط عمومی بنیاد سعدی، آئین رونمایی از این کتاب با حضور زهرا عامری نویسنده کتاب، سیدعلی موسوی‌زاده، مشاور رئیس بنیادسعدی و مدیر انتشارات بین المللی آزفا، عباس خامه‌یار، رایزن سابق ایران در لبنان، حجت‌الاسلام محمد اسدی موحد، مدیرعامل انتشارات بین‌المللی الهدی و رایزن سابق تونس، در سالن «گوشه نقد» نمایشگاه کتاب برگزار شد.

خامه‌یار، درباره کتاب «بزرگان زبان و ادبیات پارسی در جهان عرب» گفت: ایران پس از قرار گرفتن در قلمرو اسلام از زبان خودش نگهداری کرد. ما ظرفیت‌های مختلفی را برای معرفی تمدن، دانش، فرهنگ و هنرمان به جهانیان داریم و در واقع زبان فارسی هم‌اکنون بیش از ۳۴۰ کرسی در سطح جهان دارد و به عنوان رشته تخصصی در دانشگاه‌های جهان تدریس می‌شود اما نتوانسته‌ایم آنچنان که باید و شاید از این ظرفیت‌ها استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه ما رقبای قدری در سطح جهان داریم که به شدت آموزش زبانشان را در جهان پیگیری می‌کنند و البته آن‌ها بازار کار هم برای زبان آموزانشان دارند، گفت: نکته دیگر چالش‌ترجمه در میان کشور ما و کشورهای عرب است که دچار رکود شده است؛ بنابراین ما از تحولات فکری کشورهای عربی آگاهی نداریم و کشورهای عرب هم از تحولات فکری کشور ما خبر ندارند.

وی افزود: کتاب‌های حافظ و سعدی و مولانا و دیگر شاعران سال‌ها قبل به عربی ترجمه شده است اما ادبیات قرن‌های جدید که حرف‌های زیادی برای گفتن دارند و در داخل کشور جای خودش را پیدا کرده است هنوز آنچنان که باید و شاید به کشورهای دیگر معرفی نشده است و آثار شاعران معاصر ما نیز هنوز رنگ معرفی به جهانیان را به خود ندیده‌اند.
خامه‌یار ادامه داد: در میان استادان و مترجمان عرب زبان، ما مترجمان توانای متعددی را از دست داده‌ایم و قطعاً باید جایگزین داشته باشیم و جایگزین‌های فعلی بسیار محدود هستند بنابراین باید این تعداد محدودِ مترجم را گرامی بداریم و نیروهای جدید تربیت کنیم.
او پیشنهاد کرد بهتر است ما در آموزش زبان فارسی صرفاً به بخش دولتی تکیه نکنیم و بخش خصوصی را به میدان بیاوریم. بسیاری از استادان زبان فارسی در خارج از کشور غیر ایرانی هستند و نمی‌توانند زیبایی زبان فارسی را به خوبی نشان دهند پس لازم است در کنار اعزام استادان از مسیر وزارت علوم، نیروهای جدید بومی نیز تربیت شوند.

حجت‌الاسلام محمد اسدی موحد، مدیرعامل انتشارات بین‌المللی الهدی نیز در این مراسم گفت: نبود منابعی چون کتاب «بزرگان زبان و ادبیات پارسی در جهان عرب» در جامعه نخبگانی ما مشهود است و معرفی افرادی از زبان‌ها و ملیت‌های دیگر به زبان پارسی خدمت کرده‌اند، کار برجسته‌ای است و باید ادامه پیدا کند.
وی افزود: کلمات فارسی در زبان‌های آفریقایی وجود دارند. اکنون زبان فارسی با فرهنگ و ادبیات دینی ما ترکیب شده است لذا اگر ما بتوانیم اشعار شاعرانمان را به جهانیان معرفی کنیم، به نوعی فرهنگ ایرانی و اسلامی را به مردم کشورهای دیگر معرفی می‌کنیم.

زهرا عامری، نویسنده این کتاب رئیس اداره کانون‌های اساتید و دانش آموختگان و کارشناس حوزه آفریفا و عربی نیز در این مراسم سخنان خامه‌یار را تائید کرد و گفت: ما از نظر ترجمه آثارمان به زبان عرب و ترجمه آثار عربی به زبان فارسی ضعف داریم.

وی ادامه داد: اساس تألیف این کتاب وجود خلأ در این حوزه بود. مجموعه بازخوردهایی که از سمت فارسی آموزان در کشورهای عربی به دست ما رسیده حاکی از آن است که نیازی مبنی بر تألیف یک اثر کامل و جامع وجود دارد تا از تجرببات بزرگان این عرصه در قالب کتاب‌هایی ترجمه و تألیف شده استفاده کنند.
وی گفت: اولویتم در کتاب این بود که به سراغ آن دسته از بزرگانی بروم که در زمینه ادبیات فارسی در جهان عرب چه برای دانشجوی زبان و ادبیات فارسی در ایران کار کرده‌اند و نیز دانشجویان این رشته در جهان عرب مشهورتر، پرکارتر و به نام بودند و باید شناخته می‌شدند.
عامری ادامه داد: برای من تنها معرفی بزرگان ادبیات فارسی در جهان عرب مورد توجه نبود، بلکه سعی کردم دید نقادانه‌ای نسبت به آثار اساتید ارائه دهم و به یکسری اطلاعات که ممکن است هرکس به هر طریقی به دست آورده و سطحی است بسنده نکردم. همچنین سعی کردم تاحدی در این کتاب گامی فراتر بگذارم و آثار مرتبط را در سطح عمیق‌تری بررسی کنم. نکته دیگر این بود که ارتباطات بزرگان فارسی در کشورهای مختلف مشخص شود؛ بنابراین جریان‌شناسی یکی از وجوه تمایز کتاب است.

وی خاطرنشان کرد: در کشورهای عربی و به ویژه مصر، مجلات و نشریات فارسی داشتیم و روزنامه نگاران و استادان مصری توجه خاصی یه مجموع وقایع زبانی و ادبی کشورهای اطراف خود به ویژه ایران داشته‌اند که این مورد بسیار شگفت آور است که در بیش از یک قرن پیش از هم با خبر بودند و اکنون این ضعف حوزه ترجمه است که ایران شناسان عربی به سختی از جدیدترین آثار زبان و ادبیات فارسی باخبر می‌شوند و اگر مشتاق باشند خودشان ترجمه می‌کنند و دشواری ترجمه باعث شده با گذشت بیش از ۱۰۰ سال و افزایش امکانات، روند مطلع شدن از آثار هم در کشورهای دیگر بسیار کند شود از سرعت تولید علم عقب بیفتد.
این نویسنده و پژوهشگر بیان کرد: در حوزه ادبیات فارسی معمولاً نگاه بر این بوده که چه کسانی در ایران یا حتی کشورهای اروپایی و عربی در حوزه زبان فارسی کار کرده‌اند؛ اما نگاهی که بخواهد وجوه مشترکی بین این اساتید بیابد، دیده نمی‌شد. این همگرایی و واگرایی توأمان بایکدیگر منعکس شده است و نکته حین تألیف کتاب این است که در شبه قاره مجموعه اقدامات برای زبان فارسی عالی است اما بیشترین ضعف متوجه جریان‌شناسی و ارتباط اساتید فارسی‌زبان است.

پایان خبر