نشست تخصصی بزرگداشت حافظ شیرازی در اسلام آباد برگزار شد

به همت رایزنی فرهنگی ایران در اسلام آباد با همکاری گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه نومل و خانه فرهنگ ایران در کراچی نشست تخصصی بزرگداشت حافظ شیرازی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی بنیاد سعدی، این وبینار سه شنبه، ۲۰ مهرماه به مناسبت بزرگداشت روز جهانی شاعر غزل و عرفان «حافظ شیرازی» با حضور جمعی از ادبا، شعرا و فرهیختگان فرهنگ و ادب پاکستان از دانشگاه‌های مختلف پاکستان برگزار شد. سخنرانان این نشست در مورد ابعاد مختلف شخصیت حافظ، ویژگی های اشعار وی و تاثیر اشعار حافظ بر اشعار شعرای شبه قاره به سخنرانی پرداختند.

نشست مذکور با حضور نخبگان، استادان زبان فارسی، حافظ شناسان و شخصیت های فرهنگی و ادبی دو کشور ایران و پاکستان از جمله: احسان خزاعی، رایزن فرهنگی سفارت ایران در اسلام آباد و نماینده بنیاد سعدی، محمد سفیر، رئیس گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه نومل اسلام آباد، مظفر علی کشمیری، استاد فارسی دانشگاه بین‌الملل اسلامی اسلام آباد، عظمی زرین نازیه، شاعر، حافظ پژوه و استادیار زبان فارسی دانشگاه پنجاب، چاند بی بی حافظ شناس و استاد زبان فارسی دانشگاه سرگودها پنجاب، کامران پزشکی سرپرست خانه فرهنگ ایران در کراچی و قهرمان سلیمانی حافظ شناس و رئیس مرکز گفت‌وگوی فرهنگ‌ها و تمدن‌ها به عنوان مهمان ویژه برگزار شد.

در ابتدا آیاتی از قرآن مجید توسط قاری، محمد طلحه تلاوت شد و سپس خزاعی رایزن فرهنگی ایران و سرپرست مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان در سخنانی در افتتاحیه این نشست گفت: هدف از برگزاری این نشست ادبی، معرفی مشاهیر و بررسی زندگی ادبی و عرفانی حافظ شاعر نامور ایران است.
وی اظهار امیدواری کرد: با برگزاری این برنامه گامی در جهت شناساندن شاعران و نویسندگان ایرانی برداشته خواهد شد و دانشجویان و فارسی آموزان نیز بتوانند هر چه بیشتر با زندگی و اشعار این شاعر برجسته و همچنین محتوای پرمغز غزلیات حافظ آشنا شوند.

نماینده بنیاد سعدی با اشاره به نقش برجسته و خدمات ارزنده علامه اقبال لاهوری به زبان فارسی در منطقه شبه قاره از شخصیت ادبی او تقدیر و اظهار امیدواری کرد تا در آینده حافظ شناسان بیشتری در مراکز علمی و فرهنگی پاکستان پرورش یابند.

رایزن فرهنگی ایران در ادامه افزود: ترجمه‌های بسیاری از دیوان حافظ به زبان‌های گوناگون دنیا انجام شده است (دست کم ۲۸ زبان). همچنین تعداد بسیاری از نویسندگان ایرانی و خارجی در احوال و اشعار حافظ آثاری به چاپ رسانیده‌اند.

خزاعی گفت: حافظ در میان مردم اقصی نقاط دنیا خوش درخشید، اما مردم هیچ سرزمینی در میزان علاقه به او به پای مردم شبه قاره نمی‌رسند.

در ادامه محمد سفیر رئیس بخش زبان فارسی دانشگاه نومل در سخنانی با بیان ویژگی‌ها و ابعاد شخصیتی حافظ گفت: حافظ بزرگترین غزل سرای ایران و جهان و از شعرای اثر گذار بر شاعران عصر خود محسوب می‌شود. در قرن های ۱۸ و ۱۹ اشعار او به زبان‌های اروپایی ترجمه شد و به این صورت نام او به محافل ادبی جهان غرب نیز راه یافت.

این استاد زبان فارسی دانشگاه نومل در ادامه افزود: هیچ گناهی سنگین تر از مردم فریبی و ریاکاری نیست و حافظ در اشعارش همواره به اهل ریا و تظاهر می تاخت.

محمد سفیر گفت: زمانی که آوازه اشعار این شاعر ایرانی به منطقه شبه قاره هند رسید، شاعران این منطقه کوشیدند تا ویژگی های شعر حافظ را در ادبیات شعری خود به کار بندند.

محمد سفیر در ادامه خاطرنشان کرد: اقبال لاهوری نیز به مقام اشعار و تاثیرپذیری از اشعار حافظ اشاره می‌کند و حتی در جواب یکی از غزل‌های حافظ، شعری را به زبان اردو می‌سراید.

در ادامه عظمی زرین نازیه، استاد یار زبان فارسی دانشگاه پنجاب ضمن تبریک روز حافظ، طی سخنانی از مقام والای حافظ شیرازی این شاعر نامدار ایرانی قدردانی کرد و گفت: حافظ با سرودن غزل‌های فارسی نیز چراغ زبان فارسی را در منطقه شبه قاره روشن نگه داشت.

وی مهمترین ویژگی اشعار حافظ را از برکت قرآن دانست و افزود: او، حافظ قرآن بود و خود را موظف به ترویج مفاهیم قرآن با اشعار خود می‌دانست، آنجا که فرمود:
آسمان بار امانت نتوانست کشید قرعة کار به نام من دیوانه زدند

این شاعره پاکستانی در ادامه گفت: مصلحان برجسته جامعه همیشه با ظلم و زور در حال نبرد بودند و با ستمگری کنار نمی آیند، لذا من در مقاله کارشناسی ارشد، با عنوان”جایگاه حافظ در شعر معاصر“ به تبیین جایگاه حافظ در میان شعرای معاصر پرداخته‌ام و در مجله دانشگاه پنجاب نیز این مقاله منتشر شده است.

صوفیان در مکتوبات خود شعر حافظ و رومی را ذکر کرده‌اند و بنیانگذار سلسله نقشبندیه نیز اشعار حافظ را ذکر کرده است؛ لذا مجموعه‌ای نیز در این زمینه در حال جمع آوری است که به زودی این مجموعه به حافظ پژوهان و حافظ دوستان تقدیم میشود.
این شاعره پاکستانی یکی از تازه ترین اشعار خود را در مورد حافظ ارائه کرد:
جلوه گر شد عشق حافظ در میان عاشقان گوهر درج محبت شد نشان عاشقان
شعر حافظ در وجود من شدست نور خدا در غزل از او بود مهر و محبت را نشان
فال می گیرم ز دیوانش شوم آسوده تر مشکلی چون داشتم رفتم بر پیر مغان
حافظان حافظان در خدمت تو آمدم با کرم شیرین بکن چندین کلام بی دلان
او لسان الغیب هست و من ز پنهان بی خبر هیچ ابهامی ندارد پادشاه صادقان
در دل زرین همیشه نام حافظ جلوه گر روز و شب پیوسته دیوانش بود در قلب و جان

در ادامه، پزشکی سرپرست خانه فرهنگ ایران در کراچی در این وبینار گفت: بیان تمام ویژگی‌ها و ابعاد شخصیتی حافظ شیرازی در این جلسه کوتاه امکان پذیر نیست و در مورد دلایل ماندگاری شعر حافظ گفت: دلایل زیادی برای ماندگاری شعر حافظ بیان شده‌اند، ولی مزین شدن شعر حافظ با مفاهیم و روح قرآن کریم می تواند بزرگترین دلیل ماندگاری اشعار او باشد.
حافظ در یک بیت شعری خود می‌گوید:
صبح‌خیزی و سلامت طلبی چون حافظ هر چه کردم همه از دولت قرآن کردم

لذا به همین دلیل شعر حافظ هیچوقت کهنه و قدیمی نمی‌شود. بلکه همیشه زنده است و زنده خواهد ماند.

مسئول خانه فرهنگ کراچی در ادامه افزود: شمس الدین محمد حافظ، ملقب به خواجه حافظ شیرازی، مشهور به لسان الغیب از ستارگان و نام آوران آسمان ادب و فرهنگ ایران زمین است. وی نه تنها در بین فارسی زبانان، بلکه در جای جای جهان، در بین اهل ادب و هنر شناخته شده است، چرا که معانی بلند عرفانی، اخلاقی و احساسی را به زیباترین شکل ممکن در غزلیات فاخر را از خود به یادگار گذاشته است.

وی در مورد شخصیت ادبی حافظ گفت: حافظ محبوب ترین و پرخواننده ترین شاعر زبان فارسی است. در ایران حافظ را به خوبی می‌شناسند و اشعار وی در بین مردم از اهمیت و احترام خاصی برخوردار است.

سیده چاند بی بی، حافظ شناس و استاد زبان فارسی دانشگاه سرگودها پنجاب نیز در ادامه گفت: موضوع پایان‌نامه من در مقطع دکترا ”حافظ شناسی در شبه قاره“ و بررسی شرح‌های فارسی دیوان حافظ در شبه قاره است که مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان در سال ۱۳۸۶ آن را منتشر کرد.

وی در ادامه گفت: در شبه قاره، حافظ به عنوان لسان الغیب معروف بوده است و شرح‌هایی به زبان‌های مختلف از جمله؛ اردو، فارسی، سندی و انگلیسی نیز نوشته شده است. ۱۲۰ نفر از محققان پاکستان به زبان‌های مختلف در زمینه حافظ شناسی کار تحقیقاتی انجام داده‌اند و نشان‌های مختلفی به فارسی پژوهان و دانشجویان نیز در این زمینه اعطاء شده است. پژوهشگران شعر حافظ را برای انتقال مطالب و معانی به قاریان نیز بهکار برده‌اند و یکی از شخصیت‌های فارسی شناس پنجاب که در سال ۱۹۸۷ به نام میر ولی الله ایبت آبادی زندگی می‌کرد، شرحی از اشعار حافظ را به زبان اردو نوشت که در نتیجه آن به تعداد علاقه‌مندان و حافظ پژوهان افزوده شد. همچنین شاه ولی الله محدث دهلوی که زبان‌شناس بوده و به زبان‌‌های عربی و فارسی تسلط کامل داشت نیز شرحی در این زمینه به زبان اردو نوشته است.

مظفر علی کشمیری، استاد فارسی دانشگاه بین‌المللی اسلامی اسلام آباد نیز به عنوان حافظ پژوه و مولوی شناس پاکستان گفت: من پایان نامه دکترای خود را با عنوان افکار و اندیشه های اقبال لاهوری و درباره اندیشه‌های فلسفی و فیلسوف ایرانی تالیف کرده‌ام. در آنجا نوشته ام که عقیده، اندیشه و عشق حافظ در اقبال توانست جاذبه ایجاد کند و عشق حافظ بالآخره بر اقبال نیز تاثیراتی گذاشت و اقبال نیز به طور آگاهانه از تاثیر شعر حافظ مصون نماند. عشق حافظ یک هنر است.

وی در پایان از رایزن فرهنگی نیز تشکر کرد که در چنین روزی روز ماندگار نشست ادبی به عنوان بزرگداشت روز حافظ برگزار کرد.

قهرمان سلیمانی، حافظ شناس و رئیس مرکز گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌ها که به عنوان مهمان ویژه این نشست حضور داشت و در سخنانی به نقش و تأثیرگزاری حافظ از قرن هشتم تا به امروز به عنوان بزرگترین غزل سرای ایرانی پرداخت.
وی با بیان ویژگی های شعر حافظ از ابعاد مختلف گفت: برگزاری گرامیداشت حافظ بهانه‌ای است تا حوزه جهان فارسی دور هم جمع شوند و این گوهر ناشناخته را بشناسند و پیوندهای مشترک را ذکر کنند.

سلیمانی در ادامه سخنانش افزود: برای معرفی هر فرهنگ افرادی بهعنوان شاخص و سخنگو شناخته می‌شوند و حافظ برای معرفی شایسته زبان و ادب فارسی یکی از مهمترین‌ها محسوب می‌شود.

این حافظ‌شناس برجسته در ادامه افزود: حافظ هم در جایگاه معمار زبان فارسی به زبان فارسی قابلیت‌هایی بخشید که قبلاً وجود نداشت و هم زبان فارسی را در جایگاه ظرفیت‌های هنری به جایی رساند که همگان بعد از قرن هشتم تا به امروز حافظ را به عنوان سرآمد غزل فارسی به رسمیت می‌شناسند.

رئیس مرکز گفت‌وگوی فرهنگ‌ها گفت: دلیل محبوبیت حافظ در شبه قاره را باید در نفوذ کلام و معنای آن جست‌وجو کرد، زیرا همه انسان‌ها می‌توانند زندگی خود را در اشعار حافظ ببینند و راه خود را پیدا کنند.

نمایش کلیپی کوتاه با تصاویر و مناظر از حافظیه شیراز به زبان اردو در مورد معرفی و جایگاه حافظ بخش بعدی این برنامه بود.

نشست مذکور به طور مستقیم از راه شبکه اجتماعی فیس بوک برای علاقه‌مندان پخش شد.

‌‌‌‌‌

‌‌‌‌‌‌‌

پایان خبر / ‏

‌