وبینار «تحولات و اصلاحات اجتماعی از دیدگاه فردوسی و اقبال» روز اول

بخش فردوسی شناسی و ایران شناسی دانشگاه بانوان ال سی لاهور با همکاری مشترک خانه فرهنگ ایران و بنیاد سعدی وبینار بین‌ المللی دو روزه با عنوان «تحولات و اصلاحات اجتماعی از دیدگاه فردوسی و اقبال» را با حضور شخصیت های مطرح ادبی و فرهنگی ایران، پاکستان، ترکیه، عراق و ازبکستان برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی بنیاد سعدی، این نشست مجازی با حضور، غلامعلی حداد عادل، رئیس بنیاد سعدی، رضا مراد صحرایی؛ دانشیار دانشگاه طباطبایی و معاون آموزش و پژوهش بنیاد سعدی، احسان خزائی رایزن فرهنگی ایران و نماینده بنیاد سعدی در اسلام آباد و نعمت یلدیریم؛ استاد دانشگاه اتاترک در ترکیه و همچنین ج هاد شکری استاد دانشگاه صلاح الدین عراق، دلفوزا احمداوا شرق شناس دانشگاه دولتی تاشکند ازبکستان، فلیحا زهرا کاظمی رئیس بخش فارسی دانشگاه بانوان ال سی لاهور پاکستان و سلیم مظهر قائم مقام دانشگاه پنجاب پاکستان بودند. برگزار شد.

در آغاز این نشست مجازی فلیحا زهرا کاظمی ضمن خوش آمدگویی به میهمانان این برنامه گفت: شاهنامه فردوسی آراسته به زیور دانایی‌ها و اندیشه‌های گرانقدر می‌باشد. شاهنامه توصیف یک داستان است که به زبان گیرا و دلچسپ بیان شده است.

استاد زبان فارسی پاکستان با بیان صفات اخلاقی قهرمانان شاهنامه گفت: قهرمانان فردوسی بر آینده فرمان می‌رانند زیرا که آنان منادیان عدالت و آزادی و مدافعان حقوق مردم و مصلحان و حامیان توسعه اجتماعی هستند.

کاظمی با بیان اینکه علامه اقبال بسیاری از شعار خود را با تاثیر پذیری از شخصیت فردوسی سروده است گفت: اقبال از کشتزار دانش گذشتگان از جمله فردوسی خوشه‌هایی چیده است به نحوی که برخی از قهرمانان شاهنامه در آثارش دیده می‌شود.

حداد عادل در این وبینار بین المللی با بیان شباهت‌ها بین این دو حکیم فرزانه علامه اقبال لاهوری و حکیم ابوالقاسم فردوسی گفت: هر دو از شعر برای احیاء و تحریک ملت‌ها استفاده کردند. حکیم فردوسی از محو شدن و فراموش شدن هویت ملی ایران به شدت نگران بود بنابراین شاهنامه را برای احیاء ملت ایران سرود. وی معتقد بود همه ملت‌ها می‌توانند هویت ملی و اسلامی داشته باشند از این منظر فردوسی احیاگر زبان فارسی و تاریخ کهن ایرانی نیز بود.

رئیس بنیاد سعدی با بیان اهداف مشترک اقبال لاهوری و فردوسی با قرائت اشعار مرتبط با استعمار ستیزی و ظلم ستیزی علامه اقبال لاهور از کتاب اسرار خودی گفت: اقبال با فاصله ۹۰۰ سال از فردوسی همان کاری را می‌خواست برای مسلمانان انجام دهد که فردوسی برای بیداری فارسی زبان‌ها و ایرانی‌ها انجام داد.

حداد عادل با بیان اینکه اقبال قبل از اینکه شاعر باشد یک متفکر و مصلح بزرگ بود و شعر برای او یک ابزار سودمند برای نشر افکار سازنده بوده است به بیان منزلت بالای ایشان در نزد ایرانیان پرداخت و گفت: علامه اقبال لاهوری در زنده کردن روح آزادگی، معنویت و استکبار ستیزی آزاده خواهان نقش بارزی درد.

رضا مراد صحرایی، در این و بینار با بیان سبک اشعار اقبال و هدف وی از شعر گویی، به نقش اشعار اقبال در آگاه سازی و بیداری جوانان مسلمان در شبه قاره هند، ایران، افغانستان و دیگر کشورهای مسلمان پرداخت و گفت: اندیشه وحدت اسلامی، از خود بیگانگی و حقوق زنان در جای جای اشعار این شاعر بزرگ به چشم می‌خورد. اقبال لاهوری به وحدت وجود همان گمشده جهان اسلام اعتقاد زیادی داشت.

دانشیار دانشگاه طباطبایی از ایران با بیان گستره مطالعات اقبال و اشراف بر سه زبان فارسی، اردو، انگلیسی و فرانسوی گفت: اقبال لاهوری که نگاهی دقیق به تحولات سیاسی کشورهای اسلامی و طرح قدرت‌های استعماری داشت، با آینده نگری و تیزبینی خود ظهور امام خمینی (ره) را با سرودن اشعار خود به خوبی پیش بینی کرد.

معاون آموزش و پژوهش بنیادسعدی، با بیان اهمیت مشارکت و نقش پذیری اندیشمندان و متفکران در آغاز جنبش‌های اجتماعی و سیاسی گفت: بسیاری از اندیشمندان ایرانی تحت تاثیر مفهوم استقلال طلبی و عزت نفس در اشعار اقبال، نقش مهمی در پیروزی انقلاب اسلامی ایران ایفا کردند.

احسان خزائی، رایزن فرهنگی ایران در اسلام آباد نیز با مشارکت در این وبینار ضمن تبریک پیشاپیش خجسته میلادی باسعادت حضرت امام علی (ع)، تشکیل بانک اطلاعات حاوی مقالات نویسندگان و اندیشمندان درباره علامه اقبال لاهوری به منظور دسترسی آسان‌تر به این مقالات برای علاقمندان را پیشنهاد کرد و گفت: اشعار حکیم ابوالقاسم فردوسی همانند اقبال لاهوری در راستای اصلاحات سیاسی اجتماعی سرده شد.

وی به نقل از استاد شهید مرتضی مطهری خاطر نشان کرد: اصلاحات مقابل انقلاب نیست بلکه خود انقلاب یک نوع اصلاح در سطح بزرگ و گسترده است. شهید مطهری پیغمبران را مصلحانی می‌داند که سعی کردند انحرافات اقوام گذشته را اصلاح کنند.

نماینده بنیاد سعدی در اسلام آباد تصریح کرد: علامه اقبال و فردوسی این دو حکیم بزرگ راهکارهایی را برای اصلاح جامعه ارائه دادند که می‌توان به نقش مصلح اجتماعی، اتحاد و روی آوردن به دین و دین باوری درست با مقتضیات زمان اشاره کرد.

احمدوا دلفوزا؛ استاد بخش شرق شناسی دانشگاه دولتی تاشکند در ازبکستان با بیان پژوهش‌های صورت گرفته در ازبکستان درباره شخصیت اقبال و فردوسی دو شاعر نامدار فارسی گویی گفت: کتاب شاهنامه با داستان‌های اسطوره‌ای و تاریخی کتاب مورد توجه و علاقه مردم آسیای میانه از جمله ازبکستان است. وی با بیان اینکه برخی از داستان‌های شاهنامه حقیقت تاریخی را در خود جای داده است گفت: حفاری‌های باستان شناسی حقایق برخی از داستان‌های شاهنامه را به اثبات می‌رساند بنابراین این اثر بی نظیر منبعی است که تاریخ باستانی منطقه را اوایل قرون وسطی و همچنین فرهنگ اقوام ایرانی در آسیای میانه را بیان می‌کند.

وی با بیان نام پژوهشگرانی ازبکی در دهه‌های اخیر که درباره شاهنامه و آثار علامه اقبال تحقیق و پژوهش کرده‌اند گفت: به دلیل اشعار عمیق و تاثیر گذاری علامه اقبال شخصیت وی در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری از دانشجویان و محققان ازبکی قرار گرفته است و بسیاری از آنها به تحقیق و پژوهش درباره آثار اقبال لاهوری روی آورده‌اند.

جهاد شکری؛ استاد دانشگاه صلاح الدین در عراق نیز با حضور در این نشست مجازی گفت: "بسیاری از محققان معتقد بودند که فردوسی رسالت بزرگی داشت که تمام توانایی‌های خود را برای تحقق آن صرف کرد. فردوسی با سرودن شاهنامه ثابت کرد که پاسخگوی یک نیاز ملی است.

استاد دانشگاه صلاح الدین با اشاره به دیدگاه مازلو درباره اهداف و جهان بینی فردوسی به عنوان شخصی خودشکوفا در سرودن شاهنامه گفت: در خلق شاهنامه این اثر گرانقدر می‌توان حفظ هویت تاریخی، انسان آرمانی، حس وظیفه شناسی، خردورزی، اخلاق محوری، جامعه شناختی، حفظ عظمت و فصاحت زبان فارسی، آزاد اندیشی را یافت.

وی گفت: تحقیقات صورت گرفته نشان می‌دهد که فردوسی از گرانقدر ترین شخصیت های ادبی است کسی که بیشتر مسئله مدار بوده و همه عمر خود را صرف اهداف بزرگ و منافع بشریت کرده است.

سلیم مظهر از دیگر شرکت کنندگان در این نشست مجازی با اشاره به آثار و کتب جدید چاپ شده در حوزه فردوسی شناسی در پاکستان گفت: عبدالشکور و ریاض احمد کتاب‌هایی درباره شباهت‌های شخصیتی علامه اقبال و حکیم ابوالقاسم فردوسی نوشته‌اند که این کتاب‌ها به زبان فارسی هم ترجمه شده است.

وی افزود: کتاب "چهار مقاله درباره فردوسی" نوشته استاد حافظ محمود شیرانی اثری فاخر که علاقه مندان را با افکار، اهداف و سبک شعر شاهنامه به خوبی آشنا می‌کند.

قائم مقام دانشگاه پنجاب در پایان سخنانش بر اهتمام و تلاش بیشتر برای آشنایی جوانان و نوجوانان پاکستان با شاعران فارسی گو تاکید کرد.

نعمت یلدرم از چهره‌های ادبی ترکیه که کتاب شاهنامه فردوسی را در مدت هفت سال از فارسی به ترکی ترجمه کرده است به جایگاه شاهنامه در جامعه ترکیه پرداخت و گفت: برخی از شاعران ترک تحت تاثیر شاهنامامه فرودسی، اشعار حماسی به زبان ترکی سروده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: زبان فارسی در ترکیه پیشینه تاریخی دارد و سلجوقیان آناتولی از فارسی و شاهنامه برای تقویت روحیه جنگ آوری جنگجویان استفاده می‌کردند.

عضو هیئت علمی دانشگاه آتاتورک با بیان اهمیت خرد از نگاه فردوسی بزرگ خاطرنشان کرد: در سراسر شاهنامه خرد سرچشمه خوبی‌ها معرفی شده است. اکثر داستان‌های شاهنامه در بود و نبود خرد مفهوم پیدا می‌کند بنابراین آدمی با شناخت نیک و بد از یکدیگر به نیک بختی این جهان و آن جهان می‌رسد.

ییلدرم در ادامه سخنانش با بیان اینکه از دوران دبیرستان با شخصیت اقبال لاهوری آشنا شده است، به شباهت‌های بین این شخصیت ملی پاکستان با محمد عاکف شاعر ملی ترکیه پرداخت و افزود: هر دو شاعر ضمن استعمار ستیزی ایده کشوری مستقل برای مردم خود ارائه دادند.

میزبانی برنامه امروز را جعفر روناس وابسته فرهنگی و مسئول خانه فرهنگ سرکنسولگری ایران و ناهید کوثر بر عهده داشتند.

پایان خبر