زبان فارسی عامل پیوند ایران و هند است

با همکاری مشترک رایزنی فرهنگی ایران و نماینده بنیاد سعدی در دهلی‌نو، چهارمین دوره مطالعات فرهنگی مناطق جهان با موضوع مطالعه منطقه شبه قاره به صورت بر خط برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی بنیاد سعدی، چهارمین دوره مطالعات فرهنگی مناطق جهان با موضوع مطالعه منطقه شبه قاره از سوی مجتمع آموزش عالی زبان، ادبیات و فرهنگ شناسی جامعةالمصطفی (ص) العالمیه و با همکاری مشترک رایزنی فرهنگی ایران در دهلی‌نو برگزار شد.

در این دوره که به صورت برخط برگزار و بیش از دویست وپنجاه نفر در آن ثبت نام و شرکت کرده بودند، علی چگنی سفیر کشورمان، ربانی رایزن فرهنگی، علیزاده معاون نمایندگی دفتر مقام معظم رهبری در دهلی، هر یک پیرامون بررسی وتحلیل موقعیت اجتماعی وفرهنگی شبه قاره، ظرفیت‌های فرهنگی در مناسبات ایران وهند وچشم انداز آینده آن و جریان شناسی فرهنگی و دینی در هند سخنرانی کردند.

زبان فارسی؛ بزرگترین ظرفیت تعاملی دو ملت ایران وهند

سفیر کشورمان در هند با اشاره به برخی ویژگی‌های مشترک فرهنگی و اجتماعی ایران وهند، زبان فارسی را بزرگترین ظرفیت تعاملی دو ملت ایران وهند برشمرد و با اشاره به مصوبه اخیر نظام آموزشی هند خاطرنشان ساخت: زبان فارسی در نگاه دولت وقوانین هند یک زبان خارجی و بیگانه محسوب نمی‌گردد بلکه زبان کلاسیک مربوط به فرهنگ وتاریخ هند است و مورد توجه اکثریت جامعه هندمی باشد. وی افزود؛ جایگاه زبان فارسی واهمیت استراتژیک آن در روابط دو کشور زبان فارسی آن‌را به فصل مشترک و پایه روابط دو کشور تبدیل نموده است.

علیزاده موسوی نیز در این برنامه با تشریح جریان‌های دینی ومذهبی در هند معاصر، در خصوص تحولات ورویکردهای جدید هند وئیسم در هند معاصر، بسترها و ظرفیت‌های تعاملی وگفتگو میان اسلام وهند وئیسم در هند، تفکر اسلامی در هند معاصر، جایگاه عرفان واهل بیت در میان اهل سنت هند، تعاملات تاریخی شیعه و سنی در شبه قاره وهمچنین جریان شناسی مذهبی در میان اهل سنت هند وتفاوت های جریان سلفی هند با پاکستان وعربستان سخنان مبسوطی ابراز داشت.

وی خاطرنشان ساخت: ظرفیت تسامح ومدارا وهمزیستی دینی و قومی در هند قابل مطالعه برای مدل سازی است واین موضوع می‌تواند حوزه مطالعه و نظریه پردازی و گفتگوی ادیان تبدیل گردد و بر تقویت وتربیت عالمان گفتگو گر و دانا که بتوانند سهم موثری در گفتگوهای دینی با هند بر عهده گیرند تاکید دارد.

روابط فرهنگی ایران وهند را نمونه موفق از ارتباطات وتعاملات انسانی

درادامه این مراسم ربانی رایزن فرهنگی، دومین سخنران این برنامه بود که با موضوع ظرفیت‌های فرهنگی روابط ایران هند سخن گفت.وی با اشاره به اهمیت فرهنگ در روابط ملت‌ها خاطرنشان ساخت: فرهنگ به جهت قابلیت بالایی که در تاثیرگذاری در افکار واندیشه ها برخوردار می‌باشد نوعی سرمایه گذاری استراتژیک وبلند مدت و قدرت نرم در مناسبات بین المللی محسوب می‌گردد.وروابط فرهنگ ی ایران وهند را نمونه موفق از ارتباطات وتعاملات انسانی دانست که عمدتاً برساخته از ویژگی‌های فرهنگی ومشترک میان این دو ملت است که بر پایه اعتماد وتصویرهای مثبت شکل گرفته است و فرهنگ از مختصات ذاتی، پایدار واز مزیت‌های راهبردی وتاثیرگذار در روابط ایران وهند بشمار می آمده است.

هند، در گذشته تاریخی وهم امروزه از مهمترین کانون همگرایی فرهنگی تاریخی وتمدنی ایران است

وی درادامه سخنان خودافزود: هند هم در گذشته تاریخی وهم امروزه از مهمترین کانون‌های همگرایی فرهنگی تاریخی وتمدنی ایران است واهمیت هند به عنوان یک کشور بزرگ آسیایی و پر جمعیت و سومین حوزه تمدنی وفرهنگ اسلامی وسهم تاثیرگذارآن در توسعه تمدنی ایران واسلام در کنار حضور بیش از دویست میلیون مسلمان و بیش از سی میلیون شیعه، آن‌را در اولویت مناسبات ایران درآورده است.

ربانی در بخش دیگر از سخنانش در تشریح ظرفیت‌های فرهنگی هند به برخی ظرفیت‌ها از جمله؛ میراث عظیم و بی نظیر فرهنگی و ادبی مشترک در هند با میلیون‌ها نسخه خطی واسناد تاریخی فارسی که در دنیا بی نظیر است، سهم مهم هند در بین المللی سازی فرهنگ وادب فارسی، تمدن ایرانی اسلامی و شیعی در گذشته وامروز، جایگاه هند به عنوان توسعه دامنه حوزه جغرافیایی زبان فارسی با ماهیت همبسته و مستقل، ظرفیت‌ها و تنوع و تکثر فرهنگی، دینی، زبانی، قومی در هند، سنت‌های مشترک مثل محرم وفرصت های تعاملی وگفتگو، هند معاصر و سهم آن در توسعه علمی، فناوری، سیاسی و منطقه‌ای و بین المللی، تحولات فکری و فرهنگی، دغدغه‌ها و منافع مشترک ایران و هند و تاثیر روابط فرهنگی درحل این دغدغه‌ها و حفظ منافع مشترک از جمله اعتدال و سنت‌ها و نظام ارزشی، همبستگی آسیایی و همگرایی‌های دینی و کاهش چالش‌های مذهبی و قومی؛ تاثیر وقابلیت تسهیل گری روابط فرهنگی در توسعه وگسترش همکاری‌های اقتصادی وسیاسی اشاره کرد.

وی در بخش دیگر از سخنانش خاطر نشان ساخت: علیرغم برخی تحولات منجر به واگرایی ایران وهند؛ امروزه نیز از آنجا که ایران و فرهنگ ایرانی بخشی از میراث و پیشینه تاریخی، تمدنی و فرهنگی هشتصد ساله هند بشمار می‌رود این پیشینه غیر قابل حذف وکتمان است و حمایت روانی وذهنی ونگاه مثبت هندی‌ها به روابط فرهنگی هند با ایران به یک خواست عمومی ومورد حمایت تبدیل گشته است و وی میراث عظیم مشترک و وجود هزاران و میلیون‌ها نسخه خطی فارسی و اهمیت زبان فارسی در هند وظرفیت آن در تعاملات هند با آسیای مرکزی و افغانستان وایران وهمچنین سودمندی‌ها وقابلیت های فرهنگ ایرانی در گسترش اسلام عقلانی، عرفانی و اعتدالی وکاهش افراط گرایی وتروریسم وچالش اسلام وهندوئیسم؛ معنا گرا یی ، سنت گرایی، و وجوه عرفانی، احساسی، موجود در هند، تاثیر همکاری‌های فرهنگی با ایران در حفظ و پایداری سنت‌های آسیایی، استقلال راهبردی هند و کاهش چالش‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای هند با چین، پاکستان و مسئله کشمیر را از دیگر دلایلی خواند که بر تداوم تعاملات فرهنتگی با ایران تاکید دارد.

تاثیرزبان فارسی در تحکیم پیوستگی وتعلق خاطر به ایران

همچنین رایزن فرهنگی با اشاره ظرفیت هاو جاذبه‌های سینما، هنر، ادبیات، اندیشه، علوم و فنون، تعاملات دانشگاهی در تعاملات فرهنگی دوجانبه و مشترک، از گفتگوهای گفتگوهای دینی و فرهنگی به عنوان سازوکار موثر در همکاری و فهم مشترک ایران وهند یاد کرد.وی همچنین با اشاره به ظرفیت‌های تاثیرگذار زبان فارسی در حوزه تعامل با جریان‌های متصوفه، مسلمانان، سیک ها، هندوها، دانشگاه‌ها وهمچنین ظرفیت نظام آموزشی جدید؛ آن‌را فصل مشترک ومهم و اولویت اساسی کار فرهنگی در هند برشمرد وبر تاثیر زبان فارسی در تحکیم پیوستگی وتعلق خاطر به ایران، اسلام، عرفان، میراث مشترک، تشیع، ارزش‌های اخلاقی وتسهیل همکاری‌های فرهنگی و توسعه تجارت وروابط سیاسی بین دو کشور تاکید کرد.

ربانی در بخش چالش‌های روابط فرهنگی فقدان رویکردهای پژوهشی در درک درست تر از هند معاصر واقتضائات وتحولات ومخاطبین آن، تاثیرپذیری روابط فرهنگی از فراز وفرودهای مناسبات سیاسی وتجاری، عدم شکل گیری مشارکت فعال نهادهای علمی دانشگاهی ونهادهای مدنی دو کشور در مناسبات با هند، تغییر و جابجایی اولویت‌ها در جامعه در حال گذار هند، شکل گیری مرجعیت‌های جدید فکری فرهنگی وگرایش به کشورها به سمت غرب وآمریکا، تغییرات نسلی وتحولات فکری دینی وفرهنگی در هند معاصر که منجر به شکل گیری الگوههای ارزشی جدید، تبدیل شدن ایران وزبان فارسی به خاطره تاریخی، حضور فعال کنشگران فرهنگی وسیاسی درهند را از چالش‌های عمده در روابط فرهنگی دو کشور برشمرد.

زبان فارسی در هند زنده است

بخش پایانی سخنان رایزن فرهنگی مربوط به چشم انداز روابط فرهنگی ایران وهند و راهکارهای پیشنهادی بود که در این بخش خاطرنشان ساخت؛ به دلیل حجم گسترده وتاثیرگذار وبنیادی فرهنگ ایرانی در هند، به راحتی نمی‌توان آن‌را حذف کرد و زمان خواهد برد. البته تلاش‌ها ونگرانی هایی در هویت سازی های جدید وجعلی وجود دارد تا میراث فرهنگی ایران را با شناسنامه سازی افغانی وتاجیک و…از طریق جابجایی وهویت سازی های جعلی به دست فراموشی وتبدیل به خاطره تاریخی نمایند.وی افزود؛ زبان فارسی هر چند افول کرده است و گسست‌های نسلی وحذف پشتوانه‌های حمایتی مانع از رشد زبان فارسی در هند شده ولی امروزه نیز زبان فارسی در هند زنده است و به حیات خود ادامه خواهد داد ودر مراکز دانشگاهی و آموزشی همچون گذشته حضور خواهد داشت.

ایران بیش از سایر کشورها از مقبولیت و مرجعیت فرهنگی برخوردار است

در حوزه اسلامی وتشیع، هرچند شاهد تشدید منازعات فرقه‌ای ودینی خواهیم بود ولی بنظر می‌رسد ایران بیش از سایر کشورها هنوز از مقبولیت و مرجعیت فرهنگی برخوردار است و این می‌تواند بر سهم ایران وفرهنگ ایرانی در گسترش اعتدالگرایی و همزیستی و گفتگوهها مورد توجه بیشتر قرار گیرد. مضاف بر آنکه جامعه هند برای حفظ ارزش‌ها واصالت فرهنگی و آسیایی وحل وفصل برخی چالش‌های فرهنگی ومنطقه ای خود همچون گذشته علاقمند به توسعه سهم واسطه گری ایران از طریق روابط فرهنگی خواهد بود. مضاف بر اینکه تمایل جریان‌های هندوئیسم حتی افراط گرایان به موضوع گفتگوههای دینی حائز اهمیت است وبرای آنها سازنده ومفید بوده ودر مسیر رفع نگرانی آنها در از دست رفتن الگوها و ارزش‌های هندی مفید می‌باشد.

وی افزود: میل هند به همکاری‌های دانشگاهی با ایران کماکان وجود داشته وادامه خواهد داشت واین فرصت منلسبی است جهت تعاملات وگفتگوهای مستمر نخبگی ایران وهند کما اینکه هنر، سینما، موسیقی، گردشگری، میراث فرهنگی، همکاری‌های کتابخانه ای، ترجمه ونشر، کماکان می‌تواند از عمده ترین ظرفیت‌های همکاری مورد توافق در روابط فرهنگی ایران وهند بشمار آید. توسعه کارکردهای فرهنگ در حوزه اقتصاد، اولویت بندی‌های راهبردی و متمرکز ومتناسب سازی آن با اقتضائات وشرایط هند معاصر بویژه در حوزه زبان فاسی، وبهره گیری از ظرفیت زبان فارسی وعرفان اسلامی به عنوان حلقه وصل همه ادیان و مذاهب واقوام در هند، توجه جدی تر به گفتگوههای دبنی وفرهنگی با هند به عنوان سازوکار موثر وقابل قبول، از عمده ترین راهکارهای پیشنهادی وی بود.

در جلسه بعد از ظهر این برنامه دکتر سیدسلمان نقوی عضو هیئت علمی جامعه المصطفی ص، دکتر سید حسن عباس، رئیس بخش فارسی دانشگاه بنارس هند، ودکتر حسن نوربخش رئیس موسسه زبان وفرهنگ وملل جامعه المصطفی ص سخنرانان جلسه بعد از ظهر این برنامه آموزشی بودند که با موضوع جریان شناسی دینی وفرهنگی پاکستان، جایگاه فرهنگ وادب فارسی در شبه قاره ونقش آن در همگرایی وتعامل فرهنگی، و وضعیت مسلمانان هند با رویکردهای تاریخی و فرهنگی سخن گفتند.

گفتنی است به شرکت کنندگان در این دوره آموزشی گواهی دوره اعطاء می‌گردد.

پایان خبر