نخستین نشست تخصصی«نقش و جایگاه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در آموزش و گسترش زبان فارسی»

نخستین نشست تخصصی در ششمین گردهمایی موسسات فعال در آموزش زبان فارسی با موضوع «نقش و جایگاه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در آموزش و گسترش زبان فارسی» در حسینه الزهرا (س) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی بنیاد سعدی، مدیرکل همکاری‌های علمی دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان رئیس نشست، مدیرعامل مؤسسه الهدی، رایزن فرهنگی سابق هند و همچنین معاون بین‌الملل بنیاد ایرانشناسی، سخنرانان این نشست تخصصی بودند.

محسن شجاع خانی مدیر کل همکاری‌‌های علمی دانشگاهی، به عنوان نخستین سخنران گفت: زبان وسیله‌ای برای ارتباط با دیگران و هر فردی علاقه‌مند است به غیر از زبان مادری، به زبان دیگری صحبت کند که بتواند از طریق یادگیری زبان و خواندن آثار مکتوب آن منطقه به حقایق نهفته در فرهنگ و تمدن دیگر کشورها آشنا شود.

وی افزود: از آن جایی که ایران از فرهنگ و تمدن غنی برخوردار است، باعث شده بسیاری از محققان و پژوهشگران به دنبال یادگیری زبان و ادبیات فارسی باشند که بتوانند با مطالعه آثار ارزشمند دانشمندان ایرانی از مطالب آن بهره کافی را ببرند.

شجاع خانی تأکید کرد: همه فعالیت‌های مربوط به زبان فارسی در ۶۳ نمایندگی فعال در خارج از کشور، بر عهده این سازمان بود، به بند ۷ شرح وظایف سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی اشاره داشت که عبارتست از اشاعه و گسترش زبان و ادبیات فارسی و تقویت کرسی‌ها و مراکز زبان فارسی.

وی ادامه داد: این تشکیلات از بدو شکل گیری تا به امروز منشأ تأثیرات بسیاری در این زمینه بوده است که از آن جمله می‌توان به اعزام مدرسان زبان و ادب فارسی، برپایی نشست‌های ادبی، انجام کارهای پژوهشی، تشویق استادان بومی زبان فارسی، چاپ پایان‌نامه‌های مرتبط با این رویکرد، توان بخشی به کلاس‌های آموزشی زبان فارسی، تحکیم مناسبات علمی و دانشگاهی به منظور تقویت آموزش زبان فارسی، برگزاری نمایشگاه‌های فرهنگی و مسابقه‌های ادبی، آموزش مرمت نسخ خطی اشاره کرد.

مدیرکل همکاری‌های علمی دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، برگزاری دوره‌های زبان آموزی برای دانشجویان و دوره‌های دانش افزایی برای استادان زبان فارسی فرصت‌های مطالعاتی به استادان و دانشجویان زبان فارسی، حمایت از ایجاد اتاق‌ها و گوشه‌های ایران در مراکز علمی و دانشگاهی را از دیگر فعالیت‌های این سازمان برشمرد.

وی همچنین، توجه و اهتمام سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به نقش زبان و ادبیات فارسی به عنوان مهم‌ترین ابزار تحکیم هویت ملی ایرانیان خارج از کشور و برگزاری بیش از هشتاد و دو دوره دانش‌افزایی زبان و ادبیات فارسی توسط این سازمان اشاره کرد.

شجاع خانی یادآور شد: همکاری نمایندگان فرهنگی ایران در برگزاری دوره‌های آموزش زبان فارسی و آموزش پیشرفته ادبیات فارسی و ایرانشناسی در خارج از کشور، استفاده و بهره‌برداری از ظرفیت اتاق‌های ایران در امر گسترش زبان فارسی، همکاری در اعزام استاد زبان و ادبیات فارسی برای حضور در همایش‌های بین‌المللی، تدریس در دوره‌های آموزشی و استفاده از ظرفیت‌ها و امکانات نمایندگان فرهنگی ایران برای همکاری با دانشگاه‌ها، وزارت علوم و بنیاد سعدی در اعزام مدرس زبان فارسی از جمله اقدامات این سازمان است.

مدیرکل همکاری‌های علمی دانشگاهی، فراهم آوردن بستر مناسب در دانشگاه‌های خارجی جهت همکاری‌های دانشگاهی، شناسایی دانشجویان نخبه و هم‌سو و معرفی آنها جهت اعطای فرصت مطالعاتی و بورسیه تحصیلی، شناسایی استادان و خادمان زبان فارسی و ایرانشناسی و برگزاری مراسم بزرگداشت و نکوداشت آنها، برگزاری دوره‌های ایرانشناسی و مرمت و نگهداری نسخ خطی در داخل و خارج از کشور را یادآور شد.

شجاع خانی در پایان سخنانش، خاطرنشان کرد: تشویق و ترغیب فراگیران زبان فارسی برای عزیمت به ایران برای ایجاد رونق صنعت گردشگری و برگزاری محافل شعر و ادبیات فارسی و نشست‌های تخصصی در حوزه زبان و ادبیات فارسی و برگزاری نقد و بررسی فیلم‌های ایرانی با حضور اصحاب رسانه برای شناساندن سینمای ایران و فرهنگ و تمدن ایران اسلامی، تأسیس مرکز گسترش زبان و ادبیات فارسی و حمایت از دپارتمان‌ها و کرسی‌های زبان فارسی از دیگر فعالیت‌های سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی است.

درادامه این نشست، حجت‌الاسلام محمد اسدی‌موحد، مدیرعامل مؤسسه فرهنگی، هنری و انتشارات الهدی در سخنرانی خود گفت: ورود زبان فارسی به آفریقا به ۹۵۰ سال قبل باز می‌گردد. مهاجرت ایرانیان شیرازی به شرق آفریقا به ویژه تانزانیا را می‌توان بزرگترین مهاجرت گروهی مسلمانان دانست که با استقرار در رشته‌ای باریک از سواحل و جزایر این منطقه، آغازگر نقش ی مهم در توسعه اسلام در شرقی‌ترین نقطه آفریقا شدند.

مدیرعامل مؤسسه الهدی با اشاره به ارج و اعتبار زبان فارسی در قاره آفریقا گفت: زبان و ادبیات فارسی تأثیر بسزایی بر زبان و فرهنگ سواحیلی دارد و رایزنان فرهنگی ایران در عرصه جبهه فرهنگی با بهره‌مندی از ظرفیت‌های مختلف نسبت به ترویج زبان فارسی اهتمام ویژه دارند.

وی ادامه داد: از این رو، تأثیر مهم زبان و ادبیات فارسی بر زبان و فرهنگ سواحیلی را شاهد هستیم، چراکه در محاورات زبان سواحیلی، واژه فارسی مشهود است. حتی رسم‌الخط بعضی کشورهای آفریقایی از جمله سواحیلی فارسی بوده است که در تانزانیا این رسم‌الخط توسط جولیوس نرنره به لاتین تغییر پیدا کرده است.

حجت‌الاسلام اسدی‌موحد به نقش سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در آموزش و گسترش زبان فارسی در قاره آفریقا اشاره کرد و افزود: رایزنان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در دهه ۱۳۷۰ با نظارت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در بسیاری از کشورهای آفریقایی با برگزاری دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های تخصصی آموزش زبان و ادبیات فارسی و اعطای گواهینامه و بورسیه تحصیلی به معرفی و گسترش زبان فارسی پرداختند.

وی همچنین، بیان کرد: آموزش زبان فارسی در آفریقا باید به دو قسمت تقسیم شود. جنوب شرق و غرب و شمال آفریقا؛ کشورهای شمال آفریقا از قبیل تونس، مصر، الجزایر و مراکش با توجه به اشتراکات فرهنگی و دینی علاقه زیادی به آموزش ادبیات فارسی داشته‌اند که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و نهادهای همکار در عرصه گسترش زبان فارسی مانند بنیاد سعدی و وزارت علوم، نسبت به راه‌اندازی کرسی زبان فارسی و آموزش زبان فارسی به عنوان واحد اختیاری با اعطای گواهینامه، بدان اهتمام ورزیدند.

استقبال دانشجویان دانشگاه‌های تونس از زبان فارسی

مدیرعامل مؤسسه الهدی با اشاره به آموزش زبان فارسی در ۴ دانشگاه تونس اظهار کرد: به همت رایزنی فرهنگی ایران در تونس و با حمایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، نخستین اتاق ایرانشناسی به منظور ترویج زبان و ادب فارسی و تمدن ایران اسلامی در دانشگاه منوبه افتتاح و به زودی در دو دانشگاه دیگر این کشور، افتتاح خواهد شد.

وی معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی، برگزاری همایش و نشست‌های فرهنگی، دوره‌های دانش‌افزایی زبان فارسی، آموزش مترجمان و کارگاه آموزشی تربیت معلم زبان فارسی را از فعالیت‌های مهم رایزنان فرهنگی ایران در خارج از کشور به ویژه شمال آفریقا دانست.

مدیرعامل مؤسسه الهدی در پایان سخنان خود، با توجه به کمبود اعتبار در زمینه زبان فارسی گفت: رایزنان فرهنگی ایران در عرصه جبهه فرهنگی همواره با برنامه ریزی و نوع آوری خوب تلاش کردند که مشکلات بودجه و اعتباری ضربه‌ای به آموزش زبان فارسی در آفریقا وارد نکند و با استفاده از راهکارهای جدید و بهره‌مندی از ظرفیت‌های مختلف در کشور نسبت به ترویج زبان فارسی اهتمام ویژه داشته باشند.

در ادامه این دهگاهی رایزن سابق هند، توضیحاتی را در خصوص دوره تاریخی حکومت های اسلامی که از سال ۶۱۲ ه.ق. آغاز می شود بیان کرد و افزود: زبان فارسی در شبه قاره حدود ۸۰۰ سال زبان دیوانی و رسمی این سرزمین پهناور بوده است. در این دوره زبان فارسی پس از زبان عربی، زبان دین و زبان قدرت بود.

رایزن سابق هند ادامه داد: سابقه درخشان زبان فارسی در هند به عنوان زبان علم باعث شده بود همه علوم در شبه قاره به زبان فارسی نوشته شود. بعد از آمدن انگلیسی ها تا سال ۱۸۳۵، انگلیسی ها برای اداره این قلمرو پهناور نیاز به یادگیری زبان فارسی داشتند که منجر به نگارش آثاری از سوی مستشرقین سرشناس شد.

وی گفت: امروزه زبان فارسی به عنوان یک زبان دانشگاهی شناخته می شود. در هند حدود ۴۰ گروه زبان فارسی در دانشگاه های مختلف هند فعال هستند که از مقطع کارشناسی ارشد تا دکتری فعالیت دارند؛ و با احتساب کالج ها به یک عدد سه رقمی می رسیم.

وی ادامه داد: در هرکدام از این گروه ها از ۲۰ نفر دانشجو در مقطع دکتری تا ۲۰۰ نفر در مقطع کارشناسی فعالیت دارند. بنابراین هندوستان و شبه قاره در سراسر جهان در حوزه زبان فارسی از جایگاه ویژه ای برخوردار است.

دهگاهی افزود: رایزنی فرهنگی ایران در هندوستان قدمتی حدود ۶۵ سال دارد و در طول این مدت، تمام مراکز آموزش زبان فارسی، رایزنی را به رسمیت می شناسند و بسیاری از این مراکز، درخواست اعزام استاد از ایران دارند.

وی ادامه داد: سیاست خودگردانی دوره های دانش افزایی زبان فارسی در شبه قاره جوابگو نیست چراکه حضور اقشار کم درآمد در این دوره ها میسر نیست؛ بنابراین لازم است سازمان یا بنیاد، جهت اعزام افراد برای این دوره ها حمایت کنند.

فروزان معاون بین‌الملل بنیاد ایران‌شناسی به عنوان آخرین سخنران، زبان فارسی را یکی از ابعاد مهم ایران‌شناسی دانست و به سه بعد کاری مشترکی در حوزه مخاطبان، محتوا و مدرسان اشاره کرد و افزود: هم اکنون در بیش از ۶۰ کشور جهان، مرکز ایرانشناسی در قالب کرسی و مؤسسات ایرانشناسی فعال است که در زمینه های مختلف ایرانشناسی فعالیت دارند.

فروزان در پایان سخنانش گفت: بر پایه آمارها، چند هزار استاد ایرانشناس در کشورهای مختلف در گرایش های مختلف ایرانشناسی، شامل زبان شناسی، تاریخ، هنر، فرهنگ و … داریم. بنابراین ظرفیتی که در کشورهای مختلف جهان برای ایراشناسی وجود دارد، به تقویت آموزش زبان فارسی در جهان کمک می کند و باعث تقویت دو جانبه در هر دو حوزه خواهد شد.

پایان خبر

‌