به هم سازد به هم سوزد، دل تاجیک و ایرانی!

به گزارش روابط عمومی بنیاد سعدی، استاد زبان فارسی حاضر در هشتاد و سومین دوره دانش‌افزایی زبان و ادبیات فارسی خود را این‌گونه معرفی می‌کند: فارغ التحصیل دانشگاه ملی تاجیکستان هستم، ۲۷ سال قبل در دانشگاه ملی تاجیکستان دکترای زبان و ادبیات فارسی گرفتم و مدتی هم در سفارت جمهوری اسلامی ایران، دفتردار علی اکبر مجتهد شبستری، سفیر ایران بودم. مدتی در آکادمی علوم تاجیکستان تدریس کردم و نزدیک به ده سال است که در دانشگاه ناصرخسرو تدریس می‌کنم. در دانشگاه علاوه بر تدریس معاونت ریاست آموزش و پرورش را هم بر عهده دارم.

او اضافه‌ می‌کند: دانشگاه ناصرخسرو از نظر حجم و بزرگی چهارمین دانشگاه در کشور تاجیکستان است و این دانشگاه ده دانشکده و ۱۲ هزار دانشجو دارد که به دو صورت روزانه و شبانه در ۴۵ رشته تحصیلی تحصیل می‌کنند.

او درباره آشنایی مردم تاجیکستان با زبان فارسی می‌گوید: زبان رسمی و اداری تاجیکستان فارسی است و مردم تاجیکستان به فارسی صحبت‌ می‌کنند ولی فرق زبان ما با فارسی ایرانی، مثل فرق یکی از لهجه‌های شهرهای ایرانی با تهران است.

شریف‌اف ادامه می‌دهد: اگر بخواهیم درباره اینکه چرا به زبان ما، به جای فارسی، تاجیکی می‌گویند، بپردازیم باید بگویم زمانی که کشور تاجیکستان جزوی از قلمرو شوروی سابق شد، حکومت شوروی وقتی می‌خواست در داخل خود جمهوری‌های قومی ایجاد کند، برای ایجاد یک جمهوری اصولی از جمله قلمرو مشخص، تاریخ و زبان مشخص لازم بود که تاجیکستان همه‌ی این‌ها را به جز زبان داشت، حکومت شوروی سابق، زبان فارسی را به عنوان زبان تاجیکستان قبول نمی‌کرد و می‌گفت اگر زبان‌تان فارسی است بهتر است به ایران بروید.

این استاد زبان و ادبیات دانشگاه ناصرخسرو اضافه می‌کند: بنابراین بزرگان ملت تاجیکستان تدابیری اندیشدند و زبان تاجیکی را که همان زبان فارسی است، به وجود آوردند تا به تاجیکستان جمهوریت بدهند.

شریف اف درباره التقاط زبان روسی با زبان فارسی در تاجیکستان می‌گوید:‌ روس‌ها محدویت‌هایی برای ما به وجود آوردند مثلا در سخنرانی رسمی باید روسی حرف می‌زدید، مدارس به زبان روسی شد و کلاً حکومت شوروی سابق در تلاش بود زبان روسی را برای همه مردم تحمیل کند ولی این این‌گونه نشد. با این حال این دوران بر روی زبان مردم تاجیکستان تاثیرگذار بوده است.

شریف‌‌اف ادامه می‌دهد: خط الفبای تاجیکستان در حال حاضر، سیریلیک (روسی) است، هر چند که پس از استقلال تاجیکستان، به کمک جمهوری اسلامی ایران، تلاش‌هایی برای جایگزینی خط الفبای نیگان (فارسی) صورت گرفته است و دولت‌مردان کم‌کم خواستار جایگزینی این خط الفبا به جای خط الفبای روسی هستند و قوانین وضع شده است که از سال چهارم تا ششم دبستان این رسم الخط الفبایی را یاد بگیرند و سه سال است که این قانون در مدارس اجرا‌ می‌شود.

این استاد حاضر در هشتاد و سومین دوره دانش‌افزایی زبان و ادبیات فارسی با بیان اینکه فرهنگ مردم تاجیک شبیه قوم کرد ایران است، می‌گوید: شما اگر به تاجیکستان سفر کنید هرگز احساس غریبی نمی‌کنید. ایرانی‌هایی که به تاجیکستان سفر‌ می‌کند، خودشان‌ می‌گویند در دهات تاجیکستان آداب و رسومی مثل نحوه پذیرایی از مهمان، نحوه‌ی برگزاری مراسم عروسی و خانه‌داری وجود دارد که دقیقا مشابه رسوم مردم ایران است. 

او با اشاره به اینکه اکثریت قریب به اتفاق زنان تاجیکستان به حجاب معتقدند، اضافه می‌کند: دین و فرهنگ تاجیکستان با وجود سلطه حکومت کمونیستی، از بین نرفت و امروزه نیز  مساجد دایر هستند و فعالیت دارند. بخش بسیار اندکی از مردم تاجیکستان سبک زندگی غربی دارند.

شریف‌اف درباره وضعیت اقتصادی تاجیکستان، می‌گوید: بخش اعظم کشور تاجیکستان دارای جغرافیایی کوهستانی است و یک اقتصاد مبتنی بر کشاورزی دارد. اقتصاد تاجیکستان توسعه نیافته است و یکی از دلایل آن عدم استقلال تاجیکستان بوده است. دولت شوروی سابق هم خیلی در تاجیکستان سرمایه‌گذاری نکرد و به اندازه سایر جمهوری‌ها، زیرساخت‌های صنعتی در این کشور تأسیس نشد، تنها یک کارخانه آلومینیوم در آن دوران ساخته شد که بزرگترین کارخانه آلومینیوم دنیاست.

او ادامه داد: پس از استقلال تاجیکستان، کارهای بنیادی و زیرساختی گسترده‌ای انجام شد، از جمله تأسیس دو نیروگاه بزرگ برق که یکی با کمک ایران ساخته شد و همچنین ۴۰ هزار دانشجو جهت تحصیل به اروپا و آمریکا اعزام شدند تا در بازگشت از دانش و فنون آنها جهت توسعه کشور استفاده شود.

استاد زبان و ادبیات دانشگاه ناصرخسرو با اشاره به اینکه در ایران احساس بیگانگی نمی‌کند،‌ می‌گوید:‌ اولین نکته‌ای که در زمان ورود به ایران نظرم را جلب کرد، خوابگاه دانشگاه علامه بود. واقعا سطح این خوابگاه بالا بود. ما در تاجیکستان، چنین خوابگاهی که سرویس کاملی برای دانشجویان ارائه دهد نداریم. من از بخش‌های مختلف دانشگاه علامه از جمله کتابخانه‌ها و دانشکده‌ها بازدید کردم، همچنین با اساتید گفت‌و‌گو کردم و معتقدم این دانشگاه، در سطح بسیار بالایی قرار دارد.

او در پایان ضمن تشکر از بنیاد سعدی و دانشگاه علامه طباطبایی اظهار می‌دارد: خوشحالم در کشوری حضور دارم که مثل وطنم است و احساس غریبی نمی کنم؛ شاعر تاجیکی درباره ایرانی و تاجیکی‌ می‌گوید:

به هم سازد به هم سوزد دل تاجیک و ایرانی / به تاجیکی و ایرانی، محبت باد ارزانی

هشتاد و سومین دوره دانش‌افزایی زبان و ادبیات فارسی توسط بنیاد سعدی و با همکاری و میزبانی دانشگاه علامه طباطبائی، از تاریخ ۱۲ مرداد تا ۸ شهریور سال جاری، با حضور بیش از ۲۰۰ فارسی‌آموز از ۴۱ کشور جهان در حال برگزاری است.