پنل اول همایش بینالمللی مجازی ظرفیتهای فرهنگی-اجتماعی «حوزه تمدنی نوروز»
نوروز در ایران و شباهتها و تفاوتهای آن با دیگر کشورها
نوروز را تنهای ایرانیان جشن نمی گیرند بلکه مردمان دیگر کشورهای جهان نظیر افغانستان، هند، قرقیزستان، ترکیه و… نیز جشن می گیرند و هر کدام برای خود آداب و رسوم خاص خودشان را دارند.
به گزارش روابط عمومی بنیاد سعدی، در پنل اول این همایش، احمد قرانبکوف، پرفسور کرسی زبان و ادبیات ایران و افغانستان دانشگاه خاورشناسی دولتی تاشکند ازبکستان، رضامراد صحرایی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و مشاور آموزشی و پژوهشی بنیاد سعدی، احمد غنی خسروی، استاد زبان و ادبیات و رئیس دانشکده علوم انسانی دانشگاه دولتی هرات افغانستان، تالاس بیگ مشرب اف، استاد دانشگاه و رئیس انستیتو شرق شناسی و روابط بینالملل دانشگاه دولتی بیشکک قرقیزستان، پرفسور عارف ایوبی، استاد زبان و ادبیات فارسی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لکهنو هند، پرفسور علی گوزل یوز، استاد و مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه استانبول ترکیه و مدیر پنل ماندانا تیشهیار مدیر دفتر همکاری دانشگاه علامه طباطباییی به سخنرانی پرداختند.
احمد قرانبکوف، پرفسور کرسی زبان و ادبیات ایران و افغانستان دانشگاه خاورشناسی دولتی تاشکند ازبکستان به عنوان نخستین سخنران در این همایش مجازی به مناسبت پانصد و هشتادمین سالگرد علیشیر نوایی شاعر پر آوازه ازبکستان غزلیاتی از این شاعر خواند و به توضیح ویژگیهای شعری او پرداخت.
پاسخ کسانی که قصد ایران هراسی دارند را با آشتی بر محور طبیعت میدهیم
رضامراد صحرایی، عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و معاون آموزشی و پژوهشی بنیاد سعدی با خواندن شعری از حافظ مقاله کوتاهی درباره نوروز خواند و گفت: امروز شاهد آن هستیم که ایران به عنوان قطبهای اصلی نوروز توسط کسانی که قصد ایران هراسی دارند، مورد هجمه تاریخی قرار گرفته و ما پاسخ آن را با پیام نوروز بر اساس آشتی بر محور طبیعت میدهیم.
وی افزود: تقاضای ما از همزبانان این است که ایران واقعی را بشناسانید که همراه با شما نوروز را جشن میگیرد و پیام آن در خانههای ایران شنیده میشود.
وی ادامه داد: از میان گویشهای مختلف حوزه تمدنی نوروز، گویشی نیست که بر فارسی تأثیر نگذاشته و تأثیر نپذیرفته باشد. در برخی از زبان های آسیای مرکزی گاهی ۱۰ هزار واژه مشترک با فارسی وجود دارد و چرا با وجود این میراث مشترک حول این میراث مشترک جمع نشویم.
صحرایی با بیان اینکه پیام من این است که زبان فارسی را گرامی بداریم، افزود: ایران امروز مرزهای مشترکی با کشورهای ترکمنستان، افغانستان، پاکستان و آذربایجان دارد و ما زبان فارسی را به عنوان میراث مشترک خود داریم، زبانی که نه تنها فرهنگ ساخته، بلکه خودش نیز سازنده فرهنگ است.
وی با اشاره به وجود مشاهیر مشترک بین ایران و دیگر کشورهای حوزه تمدنی نوروز بیان کرد: مشاهیری مانند ابوعلی سینا تا شیخ نجم الدین کبیری، فارابی، ابوسعید ابالخیر و زمخشری مشترک بین ما هستند و همه ما اینها را متعلق به خودمان میدانیم و گاهی شما نیز این مشاهیر را متعلق به خودتان میدانید و گاهی نیز ما شاعران افغانستان و دیگر کشورها را متعلق به خود میدانیم.
وی درباره خطر دخالت کسانی که فرهنگ، تاریخ و تمدن ندارند و با کشورهای حوزه متمدن نوروز از درهای دیگری وارد شدند گفت: امروز خطری که زبان فارسی را در حوزه تمدنی نوروز تهدید میکند بزرگ است و بر عهده ماست که نگذاریم زبان فارسی در خاستگاه خود تهدید شود.
شعر شاعران کلاسیک درباره نوروز نشان دهنده سیر تحول این آیین در طول تاریخ است
احمد غنی خسروی، استاد زبان و ادبیات فارسی و رئیس دانشکده علوم انسانی دانشگاه دولتی هرات افغانستان نیز در این پنل با بیان اینکه شعر شاعران کلاسیک از رودکی سمرقندی تا فردوسی، عنصری و.. نشان داده دهنده سیر تحول نوروز در طول تاریخ است، گفت: پر بسامدترین واژه در دیوان شاعران «نوروز» است. نوروز عمری به اندازه تاریخ قوم آریایی دارد که از عراق تا آسیای میانه را در بر میگیرد و آداب نوروزی در کشورهای آریایی که نوروز را گرامی میدارند، یکسان و مشترک است.
وی درباره رسم نوروز در کشور افغانستان گفت: در ششم و سیزدهم نوروز در کشورهای مختلف از جمله افغانستان جشن گرفته میشود. در نوروز لباس نوروزی و رنگارنگ و متناسب با سنتها میپوشند و مردم به مناطق خاص برای بزرگداشت نوروز میروند، در افغانستان هنوز میر نوروزی یا همان عمو نوروز وجود دارد و در این کشور با لباسهای رنگین برای برپایی جشن نوروز میروند و در شهرهای مختلف افغانستان بیرق (پرچم) نوروزی برافراشته میشود و تا سال بعد همچنان حفظ میشود تا دوباره برافراشته شود.
آکادمی بینالمللی نوروز تشکیل دهیم
تالاس بیگ مشرب اف، استاد دانشگاه و رئیس انستیتو شرق شناسی و روابط بینالملل دانشگاه دولتی بیشکک قرقیزستان سخنران خود را با زبان قرقیزی و با ترجمه همزمان نورلان بیگ بالتابایف در این همایش مجازی اینگونه بیان کرد: در این همایش صحبت های خودم را به سه بخش ارزشهای فلسفی و اخلاقی نوروز در دین زرتشتی، نوروز در دین زرتشت و انسان در دین زرتشت تقسیم میکنم.
وی ادامه داد: طبق نظریه زرتشتی جهان به خوبی و بدی، سیاهی و سفیدی تقسیم شده است. این نوع نگرش به جهان که از خوبی و بدی تشکیل شده و با گسترش دین زرتشت پندار نیک، گفتار نیک و کرداد نیک هم به عنوان سه اصل اساسی شناخته شد و این عقیده در مجسمه مرکزی شهر قرقیزستان نوشته و وجود دارد و این دلیلی بر اهمیت دادن ما به این موضوع است.
وی در خصوص اینکه باید برای تقویت نقش نوروز از آموزشهای علمی در حوزه اخلاقی که در دین زرتشت وجود داشته استفاده کنیم، گفت: باید یک آکادمی بینالمللی نوروز را تشکیل دهیم تا مسائل مربوط به آن را در قالب این آکادمی تشکیل دهیم.
در ادبیات ترک اشعار نوروزیه وجود دارد
پرفسور علی گوزل یوز، استاد و مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه استانبول ترکیه به عنوان آخرین سخنران پنل اول گفت: نوروز در ترکیه هم جنبه اجتماعی و هم ادبی دارد. این جشن در جغرافیای وسیع و فرهنگهای مختلفی گسترش یافته است.
وی ادامه داد: در طول تاریخ آناتولی نوروز را با عناوین مختلفی جشن میگیرند و در فرهنگ ما نوروز به معنای بهار، برکت و سال نو است. در فرهنگ ترکی نوروز پر از معانی و به صورت حماسهای است که نمادی از بهار و لذت زندگی، فراوانی و برکت است.
استاد زبان فارسی ترکیه با بیان اینکه نوروز نمونه ای از سنت باستانی ایرانی است که در طول تاریخ تغییر شکل داده گفت: ترکها قبل از اسلام بهار را جشن میگرفتند و حالا آن را با نام نوروز ادامه میدهند. جشنوارههای بهاری قدیمی در آناتولی برگزار میشد و در دوره عثمانی در عید نوروز وقتی خورشید وارد برج حمل میشد، منجم تقویم سال جدید را به سلطان هدیه می داد و انعام دریافت میکرد و به ترکی به آن نوروزیه میگفتند.
وی افزود: در نهم مارس آتش روشن میکردند و از روی آن میپریدند. امروز در شهرهای غربی ترکیه جشنوارههایی به نام نوروز در نهم مارس برگزار میشود و مردم به مناطق تفریحی میروند و یا از روی آتش میپرند. در منطقه دریای اژه و ازمیر جشنواره سلطان نوروز دارند. علاوه بر این در نوروز سفره نوروز با هفت نوع خوراک سر سفره هفت سین چیده میشود.
گوزل یوز درباره جنبه ادبی نوروز نیز بیان کرد: در ادبیات کلاسیک ترک، نوروز نشانه خوشبختی و امید و اشتیاق و مبشر شادی و خوشبختی است و نور خورشید به طبیعت حیات میبخشد. در ادبیات ترک اشعار نوروزیه وجود دارد و جایزههایی که شاعران در ازای سرودن نورزیه میگیرند با سخاوت خورشید توصیف میشود. شاعرانی که به سرودن نوروزیه شهرت دارند شامل نفعی، شیخ الاسلام یحیی و… میشوند.
پایان خبر
نظر شما :